linux ؛سیستم عامل لینوکس « متن باز و رایگان »

زمان مطالعه : 10 دقیقه

linux ؛سیستم عامل لینوکس« متن باز و رایگان »

linux ؛سیستم عامل لینوکس « متن باز و رایگان » ؛ در توصیف سیستم عامل لینوکس باید گفت هر کسی با توجه به سلیقه و کارکرد مورد انتظار از سیستم عاملش می تواند، نسخه ای از آن را تهیه کند و یا اگر سیستم عامل مورد نظر پیدا نشد خودش در کد های آن دست برده و با توجه به نیازش سیستم عامل را ایجاد نماید؛ البته به شرطی که تا حدی برنامه نویسی بلد باشید. اکثر نسخه های سیستم عامل لینوکس برای استفاده در شبکه تولید شده اند، از این روست که در ساخت این سیستم عامل توجه زیادی به امنیت شده است، به خاطر اینکه کاربر به کدها Source سیستم عامل دسترسی دارد اگر حتی بدافزاری هم به آن حمله کند، کاربر می تواند دستورات را مشاهده کرده و آنها را رفع نماید. خاصیت Live ویژگی است؛ که در بسیاری از نسخه های این سیستم عامل به چشم می خورد. با توجه به اینکه هر شخصی با توجه به نیازش از این سیستم عامل تولید می کند می توان گفت این سیستم عامل مالک خاصی ندارد. در ایران هم نسخه هایی از این سیستم عامل تولید شده است. با انواع سیستم عاملها « اندروید ، ای او اس و….»آشنا شوید با تا خرید

 

linux ؛سیستم عامل لینوکس « متن باز و رایگان » : پروژه گنو و پیدایش linux 

سال 1991 در کشور هلند دکتر اندرواس تنباروم برای تدریس به دانشجویان خود شروع به طراحی سیستم عامل MINIX کرد. این سیستم عامل به نسبت دو سیستم عامل زمان خود که در مایکروسافت و اپل تولید می شدند تفاوتی داشت و آن هم خاصیت متن باز(open Source) بودن این سیستم عامل بود. linux با این خاصیت کاربران می توانند به کدهای نوشته شده دسترسی داشته باشند و آنها را در صورت نیاز تغییر دهند و سیستم عامل را برای خود، شخصی سازی کنند. سیستم عامل MINIX بر روی پردازشگر 8086 اینتل قابل نصب بود. این سیستم عامل به تدریج وارد کشورهای دیگر شد. افراد و دانشجویان زیادی برای تغییر دادن کد های این سیستم عامل مشتاق بودند. در این بین لینوس تروالدز وجود داشت که علاقه زیادی به سیستم عامل متن باز داشت و برای تولید چنین سیستم عاملی تلاش می کرد.
در این زمان ریچارد استالمن پروژه ای جدید به نام گنو (GNU) را پایه ریزی کرد. هدف این گروه ایجاد سیستم عاملی بود که کاربران به کد های آن دسترسی داشته باشند و برای همه آنها رایگان باشد. در این سال گروه موفق به تولید ابزارهای زیادی شد. کار کردن همچنان بر روی MINIX ادامه داشت تا اینکه پروژه موفق شد و سیستم عامل مورد نظر تولید گردید. به علت باز بودن کد های این سیستم عامل به مرور زمان توسط افراد زیادی از قبیل دانشگاهیان، مهندسان نرم افزار و Netscape توسعه داده شده اند. به همین دلیل سرعت تغییرات در این نسخه بیشتر از سایر رقبا بوده است .

بر طبق برآوردها تا کنون بالغ بر 821 نسخه از سیستم عامل لینوکس تولید شده است.

در ادامه به نسخه های مختلف این linux اشاره خواهیم کرد اما به دلیل خاصیتی که این سیستم عامل دارد(open Source بودن) نسخه های بسیار زیادی از آن تولید شده است که تعدادشان بالغ بر 821 نسخه می باشد. که توصیف هر کدام از نسخه ها به مبحثی پیچیده و کاملا اختصاصی نیازمند است؛ به همین دلیل پرطرفدارترین و محبوبترین آنها را بررسی می نماییم:

linux : Debian

پروژه دبیان در آگوست 1993 رسما شروع به کار کرد. مدیریت این پروژه را Ian Murdock به عهده داشت و در سال 95 به تکمیل گردید. این نسخه از سیستم عامل نیز کد باز و رایگان بود. این سیستم عامل در توزیع های دیگر نیز کاربرد داشت و به عنوان هسته اصلی تعدادی از سیستم عامل ها مورد استفاده قرار گرفت. linux  یکی از بیشترین کاربران استفاده کننده از لینوکس از این سیستم عامل استفاده می کنند. به علت کاربران زیاد، این سیستم عامل به زبان های مختلف ترجمه شده است. یکی از بهترین سیستم عامل ها برای سرورها و سرویس دهنده ها ، این نسخه است. البته این نسخه رابط گرافیکی ضعیف داشت و این برای بعضی از کاربران خوشایند نبود .

 

توزیع دبیان به عنوان هسته اصلی بسیاری از سایر نسخه های سیستم عامل لینوکس است.

 

اما این دسته از کاربران از نسخه هایی استفاده می کنند که بر اساس دبیان نوشته شده اند. نسخه هایی از دبیان Debian 8 (“jessie”)   ، Debian 7 (“wheezy”)  ،  debian 6.0 (“squeeze”) ،Debian GNU/Linux 5.0 (“lenny”)  ،Debian GNU/Linux 4.0 (“etch”)  ، Debian GNU/Linux 3.1 (“sarge”) ،  Debian، GNU/Linux 3.0 (“woody”)  ،Debian GNU/Linux 2.2 (“potato”) ، Debian GNU/Linux 2.1 (“slink”) ، Debian GNU/Linux 2.0 (“hamm”) هستند.

 

Ubuntu

نسخه جدیدی بر اساس دبیان ساخته شد و در سال 2004 به اوج محبوبیت خود رسید. این سیستم عامل ویژگی های فراوانی را در خود گنجاند بود و همین ویژگی ها باعث معروفیت این سیستم عامل در بین سایر توزیع های لینوکس شد. از جمله ویژگی های بیشمار Ubuntu قابلیت نصب آسان، رابط کاربری راحت، پشتیبانی قوی، بسته های نرم افزاری فراوان، اسناد و مدارک کامل و … هستند. تمام این ویژگی ها باعث شده که کار کردن با این توزیع از گنو/لینوکس برای کاربران مبتدی راحت باشد و به محبوب ترین سیستم عامل در بین کاربران تبدیل شود. این نسخه برای کاربران عادی و استفاده عمومی تولید شده است و به همین علت به سرعت در حال تکامل و توسعه است و نسخه های مختلف آن کاربران زیادی را به خود جذب کرده است.

 

Fedora

در توزیع فدورا امنیت بسیار بالاست، این نسخه همراه خود کارایی و پایداری بالا را به کاربر می بخشد.

Fedora نسخه دیگر از لینوکس است که توسط شرکت RedHat که یکی از بزرگترین شرکت های تولید کننده linux است، پشتیبانی می شود. استفاده کننده گان از این نسخه می توانند کاربران عادی یا سرور ها باشند به همین خاطر کاربران زیادی را جذب خود کرده است. از ویژگی های این نسخه نصب آسان، پشتیبانی مناسب، به روز آوری خودکار، پشتیبانی از نرم افزارهای فراوانی که به صورت رایگان در آن گنجانده شده اند و… اشاره کرد.  با داشتن این ویژگی ها و پشتیبانی زیاد RedHat از این نسخه کاربران و شرکت های زیادی از این توزیع استقبال کرده اند. Fedora به داشتن ویژگی های دیگر نیز شهرت دارد و با داشتن این ویژگی ها در بین کاربران خود معروف است: امنیت بالایی دارد، پایداری و کارایی فدورا بسیار بالاست. این نسخه در سال 2003 در بین کاربران به طور رایگان استفاده شد.

 

 

OpenSUSE : linux 

توزیع Suse در سال 2003 توسط شرکت Novell خریداری شد. linux :این نسخه برای کامپیوتر های شخصی کاربرد داشت، در همین سال کاربران می توانستند این سیستم عامل را به صورت رایگان دانلود کرده و استفاده نمایند. این نسخه بعد از خریداری در شرکت به نام OpenSUSE  تغییر نام داد. به مرور و پس از آپ دیت این نسخه برای کاربران حرفه ای بسیار مناسب است. پیشرفته ترین میز کار سیستم عامل برای این نسخه طراحی شد که KDE نام دارد و خود به طور پیش فرض شامل برنامه هایی است. از ویژگی های بسیار مهم این نسخه امنیت بالا، قابلیت انجام تنظیمات پیشرفته برای کاربران، طراحی گرافیکی بسیار زیبا و قوی که باعث شده ظاهری بسیار عالی به سیستم عامل داده شود و…است. این نسخه در حال حاضر برای شبکه نیز بسیار کارآمد است.

Knoppix

Knoppix اولین نسخه از سیستم عامل است که به صورت DVD یا Live-CD تولید شده است. یعنی لازم نیست هنگام اجرا حتما آن رانصب کرد فقط کافی است DVD یا CD آن را در سیستم قرار داد و DVD یا  CD – Writer آن را بخواند تا اجرا شود و آماده استفاده گردد. لازم نیست برنامه ها و فایل ها روی هارد قرار گیرند و فقط در هنگام استفاده بوت شده و اجرا می شوند، یا اگر فشرده شده باشند از حالت فشرده خارج خواهند شد و روی RAM قرار می گیرند تا اجرا شوند. این توزیع را حتی می توان روی سیستم خود نصب کرد اما چون در اصل Live است در هنگام بوت شدن روی حافظه Flash قرار می گیرد. این سیستم عامل توسط Klaus Knopper برنامه نویسی شد. دو نسخه کلی از این نسخه موجود است. یک نسخه عادی که روی CD قرار دارد و حجم آن 700 MB است و نسخه دیگر Maxi است که روی DVD قرار می گیرد و حجم آن 4.7 GB است. نرم افزار های زیادی رو این نسخه ها قرار دارد که در برخی موارد به 2600 بسته نرم افزاری می رسد که آنها نیز قابلیت Live را دارند تا روی این نسخه قابل استفاده باشند.

linux :نسخه های زیادی از این دو توزیع تولید شده اند. توزیع Knoppix سخت افزارهای زیادی را پشتیبانی می کند و هنگام نصب به سرعت آنها را شناسایی خواهد کرد. هسته اصلی این توزیع بر اساس دبیان (Debian) است. پشتیبانی مناسبی از این نسخه صورت می گیرد و در فواصل زمانی کمی آپدیت خواهد شد. پایه های اولیه این نسخه در سال 2000 گذاشته شد اما درسال 2005 تکمیل گردید و نسخه DVD آن عرضه شد.

 

برای استفاده از سیستم عامل های Live نصب سیستم عامل بر روی رایانه شخصی حتمی نیست. 

 

Parsix

در میان توزیع های گنو / لینوکس نسخه های ایرانی نیز وجود دارد که یکی از مهمترین و موفق ترین آنها Parsix است. این نسخه در شرکت تالار وب ساخته شده است و رتبه خوبی در بین دیگر توزیع های لینوکس دارد .

Parsix از نسخه های موفق سیستم عامل لینوکس است که به دست ایرانیان تولید شده است.

linux :این نسخه Live می باشد و می توان بدون نصب سیستم عامل آن را اجرا کرد و از کارایی آن سود برد. این نسخه را حتی می توان روی سیستم نصب کرد، کاربران می توانند به هر دو روش از آن استفاده نمایند. در اصل محیط این نسخه انگلیسی است و کاربران می توانند بعد از اتصال به اینترنت آن را به زبان های دیگر از جمله فارسی تنظیم نمایند. توزیع پارسیکس براساس Debian ساخته شده است و از مهمترین ویژگی و ابزار های آن می توان به بروز رسانی های مداوم، سرعت بالای این نسخه در هر دو حالت نصب شده، و پشتیبانی از دیکشنری xFarDic ( این فرهنگ لغت چند زبانه می باشد و در شرکت تالار وب تولید شده است.) ، رابط گرافیکی Gnome (GNU Network Object Model Environment  ) و … اشاره کرد. در پاییز1383 (2004) شروع به تولید این سیستم عامل شد و در بهمن همان سال نسخه 0.45 تولید شد. نسخه ها دیگر: Parsix GNU/Linux 8.10،Parsix GNU/Linux 8.10،Parsix GNU/Linux 8.5r1، Parsix GNU/Linux،  8.10،arsix GNU/Linux 8.5 ، Parsix GNU/Linux 7.5r0،Parsix GNU/Linux 7.5-TEST-1، Parsix GNU/Linux 3.7r1 ،Parsix GNU/Linux 3.6  ، Parsix GNU/Linux 3.7 Core Edition،Parsix GNU/Linux 3.7 ، Parsix GNU/Linux 3.7-TEST-3 Released،Parsix GNU/Linux 3.7-TEST-2 Released ، Parsix GNU/Linux 3.7-TEST-1،Parsix GNU/Linux 3.6r2.

 

 

Red Hat

linux : معروف ترین نسخه لینوکس این  توزیع است که در شرکت Red Hat ساخته شده است. شرکت های IBM ، DELL و HP از این نسخه پشتیبانی می کنند. هدف این شرکت از تولید سیستم عامل Red Hat، ایجاد سیستم عاملی قوی برای کسب و کار است. این سیستم عامل پیمایش ابری ترکیبی منبع باز را  ارائه می دهد، برای کسب و کارهای همگرا نیز راحت تر مورد استفاده قرار می گیرد. این توزیع با فناوری های جدید دنیای فناوری سازگاری دارد، قابل اعتماد است، قابلیت تعمیر و نگه داری دارد و با حالت پویایی که دارد چهره ای زنده به خود گرفته است.

 

centos : linux

centos از نسخه های تولید شده در Red Hat است. این نسخه برای کاربران عمومی طراحی شده است که برای تمام آنان رایگان است. هر نسخه از این توزیع تا 10 سال پشتیبانی می شود و در دوره های تقریبا 6 ماهه به روز رسانی در سیستم عامل صورت می گیرد. این به روز رسانی ها به این جهت است تا سیستم بتواند از نرم افزارها و سخت افزارهای تازه تولید شده و یا ارتقاء یافته استفاده کند. این باعث می شود تا یک محیط امن، قابل اعتماد، قابل پیش بینی و دارای حداقل هزینه برای نگه داری و تعمیر باشد. این توزیع دارای رابط گرافیکی GNOME, KDE است و در آمریکا تولید شده است. در سال 2004 طرح اولیه این centos گذاشته شد و در سال 2006 تکمیل وآماده استفاده گردید.

 

مهمترین ویژگی های سیستم عامل لینوس : linux 

• linux : این سیستم عامل متن باز است و کاربران با توجه به نیاز و سلیقه خود می توانند دستورات آن را تغییر دهند و آن را شخصی (customize) نمایند. سیستم عامل مربوط به شرکت یا شخص خاصی نیست از همین رو افراد و شرکت های زیادی روی آن کار می کنند و آن را توسعه می دهند.
• این سیستم عامل سرعت بالایی در پردازش اطلاعات دارد و در این امر با قدرت زیادی عمل می کند. نسخه هایی از این سیستم عامل بسیار قوی هستند و پس از نصب برای سالیان زیاد به فعالیت خود ادامه می دهند و تا مدتی طولانی، نیاز به نصب مجدد ندارند.
• سیستم عامل لینوکس قابلیت پشتیبانی از بسیاری از سخت افزارها را دارد و کاربران با توجه به نوع کارایی مورد نیاز و مارک سخت افزار مورد نظر می توانند آن را انتخاب نمایند و به نصب سایر سیستم عامل ها، حق انتخاب گسترده تری را دارند، و قابل نصب بر روی سرورها و ابر کامپیوترها می باشد.
• امنیت در لینوکس بسیار بالاست و محلی امن برای قرار دادن اطلاعات و رد و بدل کردن آن هاست. دلیل این ویژگی این است که لینوکس در ابتدا برای شبکه ایجاد شده است و به حفظ اطلاعات و امنیت توجه کرده است. کاربر با دسترسی به کدهای این سیستم عامل می تواند هر گونه تغییر را شناسایی کند و در صورت مضر بودن آنها را حذف نماید. اما با وجود این باز هم نمی توان گفت این محیط کاملا امن است و عاری از هر گونه ویروس می باشد.
• با نصب سیستم عامل لینوکس کاربران می توانند علاوه بر انجام کارهای شخصی از آن برای استفاده از شبکه نیز سود ببرند. با این سیستم عامل شبکه های Lan ، Man و wan ایجاد کنند، به عنوان مسیریاب (Routers) در شبکه از آن استفاده کرد، به عنوان سرویس دهنده بانک اطلاعاتی (Data Base Server) از آن استفاده نمود و با استفاده از توزیع هایی که Live  هستند می تواند سیستم عامل را به همراه خود روی CD حمل کند و از آن در هر جایی استفاده نماید .
• در گنو/ لینوکس پس از نصب سیستم عامل دیگر نیازی نیست نرم افزارهای دیگر نصب شوند و همه برنامه هایی که روی آن قرار دارند، به همراه سیستم عامل نصب می شوند و می توان از آنها استفاده کرد و نیازی به نصب آنها به صورت جداگانه نیست. البته باید این نرم افزارها بر روی مجموعه نصب شده موجود باشند.
• این سیستم عامل مربوط به شرکت و یا فرد خاصی نیست و هر فردی که نسخه ای از آن را تولید کرده، بدون دخالت و مدیریت سایرین بوده است و با وجود این هماهنگی و نظم می توان گفت همفکری در بین افراد و سازمان های ارائه دهنده وجود دارد. این سیستم عامل محصولی زیبا و موفق از همکاری جمعی است.