زمان مطالعه : 7 دقیقه

آثار ابراهیم  یونسی

آثار ابراهیم یونسی ؛تاریخ در حال تکرار است و همچنان که با آهنگی ملایم در حال حرکت است بعضی از روزها و حوادث را تکرار می کند، مردمی که حافظه ی تاریخی دارند همه ی این تکرارها را به یاد می آورند. به آذین و محمد قاضی و ابراهیم یونسی تکرار تاریخ و خودِ تاریخ بودند.

دکتر یونسی را از هر زاویه و جهتی می شود نظاره کرد، ایشان در نوشتن محدود به یک موضوع خاص نبودند، بلکه به فراخور اندیشه اش، نوشته هایش نامحدود بود. دکتر یونسی با ذهنی مواج و روحی خروشان، دیدگاهی متفاوت و منحصر به فرد به ادبیات و تاریخ و فرهنگ داشت. یکی از ویژگی های دکتر یونسی دقت و ریز بینی و تردید ایشان است که در نوشته هایش به چشم می خورد. چیزی از دید یونسی پنهان نیست همه چیز را می بیند و می شنوند. آنچه ابراهیم یونسی را از دیگر نویسندگان متمایز می کند زندگی پر تلاطم و فراز و نشیب های ایشان است که داستانها و ترجمه هایش را نیز متمایز کرده است. در واقع هر صفحه از کتاب ابراهیم یونسی را می توان کتاب کرد؛ کتابی ارزشمند.

چنان به ریزترین جزئیات و صداها و سایه ها اشاره می کند و آنقدر عمیق با مخاطب ارتباط برقرار می کند که  مخاطب را به همراه کلمات در دریایی از حوادث غرق می کند. آنقدر در عمق وجود خواننده نفوذ می کند که انگار چند سال است با داستان و اشخاص آن داستانها زندگی کرده است. زبان نوشتنش نافذ است و هر آنچه را که می نویسد همه ی مخاطبانش  احساس می کنند بارها آن را تجربه کرده اند و کسی توانایی رد کردنش را ندارد. به هر موضوع ساده ای چنان با دقت و تردید و شاید هم احتیاط می نگرد که انگار ماورای آنچه را می بیند که افراد عادی می بینند.

اگر در مقابل چشمان ما هوا ابری و بارانی و شاعرانه باشد، یونسی آسمان را چون امواج خروشان و حمله ور به زمین می پندارد که هر قطره بارانش گلوله ایست بر سر و صورت زمینیها.

یونسی تاریخ را زنده تر و واقعی تر از خود تاریخ باز گو می کند، و به مسایلی می پردازد که هیچ تاریخ نگاری آنها را ندیده حتی اسمی از آنها نبرده است. این ویژگی به هنر داستان نویسی اش بر می گردد. با خواندن کتابهای تاریخش، تاریخ زنده ای را می بینی که خود در آن حضور داشته ای و گاها در بین حوادث می خواهی کاری انجام داده باشی و دستی در دگرگونی تاریخ داشته باشی، یونسی در نوشتن صادق است و زبان نوشتنش سرد است، سرد به این معنا که نمی خواهد دلگرمی کاذب به کسی بدهد و بیهوده ملتی را امیدوار کند. آنچه را از دست رفته، زنده می کند و به یاد می آورد و دوباره فاجعه را بازگو می کند. انگار که دیروز رخ داده است. اگر لازم باشد همه را نقد می کند اگر لازم باشد همه ی حوادث تاریخی که فراموش شده اند را باز می گوید و مقصران و دولتها و رئیس احزاب را محاکمه می کند. از بمب زدگان، شیمیایی شدگان، آوارگان، بازماندگان دفاع می کند و رئیس و سردسته ی احزاب را عامل این جنگها می داند. او سعی دارد تاریخ فراموش شده را برای ملتی زنده کند که گفته می شود «ذهن تاریخی ندارند».

یونسی همه چیز را به  جا و در وقت خودش می گوید، صبر می کند یا شاید هم فرصت می دهد، نمی دانم! اما وقتی که وقتش رسید انفجار عظیمی آسمان نوشته هایش را روشن می کند و در حالی که همه مات و مبهوت آسمان هستیم، یونسی در صفحه ی زمین آثار صاعقه را می نویسد و دوباره خواننده را متعجب و حیران می کند. وقتی یونسی می نویسد همه  میدانیم که باید منتظر خواندن واقعیت ها باشیم و تنها کاری که از دستمان بر می آید خواندن و افسوس خوردن باشد. یونسی قومش را فریب نمی دهد و هر آنچه را که بر سر ملت گذشته است بدون کم و زیاد و بدون دلخوشی های بیهوده بازگو می کند. یونسی نسبت به تاریخ و فرهنگ کرد بی طرف نبوده است و در آخر نوشته هایش به دنبال مرهمی می گردد برای درد خود و مخاطب.

ایشان هیچ علاقه ای به نقد شخصی که زنده بودند نداشتند، خواه آن شخص هر که باشد…. جلسه ی بزرگداشت را برای وقتی مناسب می دیدند که شخص زنده است و میگفتند : باید همه چیز در زمان خودش صورت پذیرد. و باید تا زمانی که زنده هستند از آنها تقدیر به عمل آورد و کارهایشان را «اگر قابل ستودن باشد» ستود، نه اینکه بعد از مردن بزرگان مجلس فرمایشی راه بیندازند.

در 20 سال اخیر تنها راوی تاریخ معاصر کردستان بود. کارهایش درباره ی کردستان جز منابع مهم کتابخانه ها و آرشیو هاست. شهرت فراوان دکتر ابراهیم یونسی نه فقط بخاطر ترجمه هایش بلکه بخاطر تالیف و ترجمه ی کتابهای زیادی در زمینه ی کردشناسی و شناساندن کرد به دنیا است. ابراهیم یونسی مترجم، نویسنده و مورخ تاریخ کرد بوده است و تنها پیشتاز و چابک سوار میدان کردشناسی در دنیا است.

در زمینه ی کرد و کردستان کتابهای بسیار تخصصی که بالغ بر ده جلد می باشند از ایشان به چاپ رسیده است. این آثار ارزشمند شناخت دقیقی از کرد و کردستان و تاریخ این مرز و بوم را ارائه داده اند و حقایقی را درباره جوامع کرد برای همگان نمایان ساخت. دکتر ابراهیم یونسی با وجود تسلط بر زبان کردی اما زبان نوشتنش را فارسی انتخاب کرد زیرا هدف او شناساندن کرد و کردستان به همه ی ملت ها بوده است. ایشان بیشتر از ظواهر به ماهیت و مضمون توجه می کردند. امید است کردهای غیور مملکت کردستان آثار  با ارزش این بزرگوار را به کردی بازگردانند. از جمله  خدماتی که دکتر یونسی به جامعه ارائه داد ترویج کارهای فرهنگی در میان کردها بود. ایشان وقت با ارزش خود را که می توانست برای ترجمه ی آثاربزرگ ادبی به کار گیرد ،صرف  ترجمه ی کتابهای زیادی در زمینه ی مسائل مختلف کرد و کردستان کرده است و در واقع می توان گفت که راهی تازه را پیش روی جامعه ای گذاشت. ابراهیم یونسی زندگی پرباری داشته است و در میان مترجمان ایران جایگاه بسیار والایی دارد. ایشان با تالیف کتاب هنر داستان نویسی؛ادبیات داستانی معاصر ایران را غنی کرد و سر و سامان بخشید.

ابراهیم یونسی اولین کسی بود که در زمینه ی آموزش داستان نویسی در ایران کتاب تالیف کرده باشد.

این کتاب بارها و بارها توسط همین داستان نویسان معاصر خوانده شده است. بعد از ایشان شاگردان وی کتابهایی در این مورد نوشته اند؛ و اما با این حال  به لحاظ سادگی زبان و قابل فهم بودن و بیان اساسی ترین وجوه داستان نویسی، باز هم به جرأت می توان کتاب «هنر داستان‎نویسی» ابراهیم یونسی را کاری خواندنی و مفید برای درک پایه و اصول اولیه  داستان نویسی معرفی کرد. و گام اول برای  شروع و یادگیری داستان نویسی را خواندن این کتاب دانست.

دکتر ابراهیم یونسی که در فرانسه دکتری اقتصاد گرفته بودند با زبان فرانسه آشنایی بیشتری داشتند اما از آنجایی که به زبان انگلیسی نیز تسلط داشته اند لذا اکثر کتابهایی که ترجمه کرده اند انگلیسی بوده اند و به عنوان مترجم کتب انگلیسی در سطح جهان شناخته شدند. از بین همه ی آثار ترجمه ای تنها یک اثر از آن از زبان فرانسه برگردانده شده است.

دکتر یونس اندیشه ی چپ داشت و خودشان گفته بودند که اگر باز هم به دوران گذشته باز گردند همین حزب و اندیشه را برمی گزینند. به همین دلیل بیست سال آخر عمرش را به ترجمه و تالیف آثار و موضوعات تاریخ و فرهنگ و تعیین جایگاه کرد و کردستان و همه ی مسائل مربوط به کردها اختصاص داد و کتابخانه ی ایران را بسیار پربار کرد. نه تنها ملت کرد بلکه همه ی داستان نویسان معاصر زیر سایه ی علم و دانش ایشان است که اکنون توانسته اند جایی در دنیای تاریخ و داستانها داشته باشند. برای آشنایی بیشتر با ابراهیم یونسی، می توانید نویسنده بانه ابراهیم یونسی را مطالعه کنید.

باور ابراهیم خان بر این بود که باید جاودانه از دنیا رفت ؛ به راستی جاودانه  ماند. عجیب به هویتش وفادارا بود، این وفادارای ها آدم را مغرور و در عین حال بسیار با اراده جلوه می دهند و از انسان موجودی خارق العاده می سازند که هرگز اسمشان از خاطر کسی نمی رود. 

تالیف ها و ترجمه ها ( آثار ابراهیم یونسی )

ترجمه ی آثار داستان نویسان مطرح و مشهور دنیا که شامل ترجمه کتابهای«آرزوهای بزرگ»، «داستان دوشهر»، «دن کیشوت»، «سه رفیق»، «آشیان عقاب»، «اگر بیل استریت زبان داشت»، «تریسترام شندی» و «آسیاب کنار فلوس» می شود.

تاریخ ادبیات ( آثار ابراهیم یونسی )

دکتر ابراهیم یونسی آثار مرجعی مانند «سیری در ادبیات غریب»،«تاریخ ادبیات روسیه»،«تاریخ ادبیات یونان »،«ادبیات آفریقا» را در حوزه ی تاریخ ادبیات جهان ترجمه کرده اند.

تاریخ هنر ( آثار ابراهیم یونسی )

کتاب «تاریخ اجتماعی هنر» که 4 جلد می باشد اثر آرنولد هاوزر، از مفیدترین و برجسته ترین مراجع تاریخ هنر است. که دکتر یونسی آن را ترجمه کرده است.

زبانشناسی ( آثار ابراهیم یونسی )

در حوزه ی ادبیات و نقد ادبی کتابهای مشهور «جنبه های رمان» ، «دفتر یادداشتهای روزانه یک نویسنده» ، « سیری در نقد ادبیات روس» را ترجمه کرده است. همچنین کتاب مشهور «هنر داستان نویسی» و «هنر نمایشنامه نویسی» را به رشته ی تحریر در آورده است و تالیف کرده است.

تاریخ و سیاست ( آثار ابراهیم یونسی )

در زمینه تاریخ، سیاست و خاطرات نویسی نیز کتابهای: «آمریکا و جنبش های ملی»،«تجارت اسلحه»،«صهیونیسم»،«آمریکای دیگر»،«خاطرات نیکیتا خروشچف» و «خاطرات دوران خبرنگاری در بالکان» اثر تروتستکی را ترجمه نموده است.

ادبیات کردشناسی ( آثار ابراهیم یونسی )

حوزه «ادبیات کردشناسی»از جمله کارهای تحقیقاتی و تاریخی بسیار با ارزشی که دکتر یونسی انجام داده اند تالیف و ترجمه کتابهایی بوده اند که تاریخ کرد و کردستان و مسایل اجتماعی کرد را بیان می کند. ایشان مسولیت سنگینی را عهده دار شده اند وامانتی بسیار  سنگین و مهمی را به درون وطنش هل داده است تا به مقصد برساند. دکتر یونسی با توجه به اشراف و تسلط به زبان مادری با زبان فارسی نوشته اند، با تالیف این کتابهای با ارزش تا اندازه ی زیادی خسارات  وارده بر کتابخانه ی کردی را جبران نمودند. ایشان به ترجمه آثار سیاسی و اجتماعی نویسندگان اروپایی در باب کرد و کردستان روی آورد که حاصل آن ترجمه بالغ بر 10 اثر تاریخی در حوزه تاریخ سیاسی و اجتماعی کردستان می باشد، که سهمی عظیم در غنی سازی «ادبیات کردشناسی» داشته اند و افقهای جدیدی بر روی بسیاری از محققان تاریخ کرد و کردستان گشوده اند، و حتی زمینه ساز ترجمه بسیاری از این آثار به زبان کردی بوده اند.

 

«جنبش ملی کرد»، «روابط ایران و ترکیه و مسئله کرد»،«آغا، شیخ، دولت؛ جامعه شناسی مردم کرد»،«تاریخ معاصر کرد»، «قیام شیخ سعید پیران»،«کردها»،«با این رسوایی چه بخشایشی»،«کردها، ترک ها، عرب ها»،«کردها و کردستان» و «گشتی در کردستان ترکیه» از جمله این آثار محسوب می شوند.

رمان ها ( آثار ابراهیم یونسی )

«گورستان غریبان»،«مادرم دوبار گریست»،«دادا شیرین»،«کج کلاه و کولی»،«رویا به رویا»، « خوش آمدی…»، «مردی شبیه خودم»، «دعا برای آرمن»،«دلداده ها» و «زمستان بی بهار» از تالیفات ارزشمند وی در  زمینه رمان می باشند، که در این میان کتاب ارزشمند «زمستان بی بهار» زندگی نامه ی خود را با زبانی شیوا و دلنشین بازگو می کند.

روحش شاد و یادش گرامی