مشاوره و راهنمای خرید
09188888534_09188888546_09188888957

معرفی زبان کردی ؛ آشنایی با چندین گویش زبان کوردی

0 4,185
زمان مطالعه : 5 دقیقه

زبان کوردی و ریشه ی های تاریخی آن « دسته بندی زبان ها »

معرفی زبان کردی ؛ آشنایی با چندین گویش زبان کوردی ؛ زبان مهمترین عامل برای ابراز افکار و احساسات بشر است . که مورد توجه بوده و هست و شناخت آن و بالاخص ریشه ی آن به خودشناسی و جامعه شناسی کمک می کند . اینکه زبانهای مختلف دنیا چگونه شکل گرفته اند و از کجا نشأت گرفته اند . بر همه پوشیده است ، اما شناخت زبانهای بازمانده و مطالعه بر روی آنها می تواند زبانهای امروز را به منشأ آنها برگرداند . زبان و شناخت آن امری است که برای هر ملت و هر زبانی واجب است .

اگر به تاریخ علاقه دارید ، می توانید این مطالب را هم بخوانید . زبان کردی امروز بازمانده ی زبان باستانی « مادی» است و مردم کرد ، فرزندان و بازماندگان مادها هستند . محل سکونت و استقرار قوم ماد و حوزه ی جغرافیایی زبان مادی بر اساس تأیید تاریخ و اقرار پژوهشگران ، بخشهای وسیعی از خاورمیانه با نقطه ی مرکزی مناطقی بوده است . که امروز کردها در آن ساکن هستند و به زبان تحول یافته  و بازمانده ی اجدادی خویش یعنی زبان کوردی ، با گویشهای متنوع آن تکلم می کنند.

نظرات پژوهشگران

بعضی از دانشمندان عقیده دارند که گاثه ی زرتشت به زبان «مادی» است و نیز برخی بر آنند که زبان کوردی از شاخه های زبان ایرانی است و از باقیمانده های زبان ماد است . طوایف کورد بدون تردید از آن مردمی هستند که از روزگاران قدیم در سرزمین خود که بخشی از آن در ایران است جای گیر بوده اند . گاهی دامنه ی چراگاه و خیمه و خرگاه خود را تا دشتهای لرستان و جبال اصفهان و کهکیلویه و سواحل خلیج فارس می گسترده اند و زبان و آداب آن مردم یکی از دیرینه ترین زبان و آداب ایرانی است .

شعر کورد یکی از اقسام شعرهای پنج هجایی قدیم است و لغات آن قوم نیز یکی از شاخه های زبان ایرانی است و گزنفون نویسنده ی یونانی در کتاب خود « بازگشت ده هزار یونانی » «401-400 ق.م » از این مردم نام برده است و در کتیبه های پادشاهان آشور هم ذکری از مردم « کورد » رفته است . در کتاب پهلوی « شهرهای ایران » نیز ذکر « کوهیاران کردو » که همین کردان باشند آمده است… طبری و ابن خردادبه و اصطخری به تفصیل از آنان نام برده اند «کردو» به فتح کاف و واو به زبان آشوری به معنی مقاتل و شجاع آمده است . در یکی از کتیبه های سرجون ملک آشور که به خط میخی آشوری است لغت «کردو» به همین معنی استعمال شده است . بعید نیست لغت «گرد» به معنی شجاع نیز از هیم ن اصل گرفته شده باشد.

 

معرفی زبان کردی

مینوریسکی معتقد است که تمام لهجه های بازمانده در زبان کردی از زبان پایه و نیرومندی نشأت کرده اند و آن زبان مادی است . سیسیل جی ادموندز می گوید : به گمان منبنا بر جهات و موجبات جغرافیایی و زبان شناسی می توان گفت کردهای امروزی نمایندگان مادها و سومین سلطنت بزرگ شرق هستند . دیاکونوف با معرفی سرزمین تاریخی «ماد» و ذکر 12ناحیه جغرافیایی اصلی استقرار مادها دو بخش مرکزی سرزمین ماد را سراسر اراضیی که از دریاچه ی ارومیه تا بخشهای بالایی رود دیاله ممتد بود .

یعنی ناحیه شهرهای کنونی میاندوآب و بانه و سلیمانیه و زهاب و سنندج و بخش علیای رود دیاله آنچه در مثلث شهرهای کنونی سلیمانیه و زهاب و سنندج قرار دارد معرفی می کند . از مجموع آراء پژوهشگران و بر اساس ویژگیهای معتبر زبان شناسی،این امر مسلم می گردد که زبان کردی یک زبان مستقل و مورد تأیید علم زبان شناسی است . اطلاق لهجه در عرف عامه براین زبان که خود دارای گویشهاو گونه ها و لهجه های متعددی است . در حوزه ی جغرافیایی و سیعی با دهها میلیون نفر گویشور گسترش دارد . ناشی از عدم آگاهی  به ویژگیها و تعریف زبان از نظر علم زبان شناسی است.

موجودیت امروز زبان کردی

مسأله ی یافتن ریشه ی قطعی زبانهای عالم و از آن جمله زبان کردی از دیرباز تا امروز مورد اختلاف عقیده ی پژوهشگران بوده است و می باشد . در حالی که اصولا تلاش برای رسیدن به آبشخور و تبار زبانهای بشر در این روزگار نه تنها نتیجه بخش نخواهد بود . بلکه تباه کردن وقت است و اساسا حل این معما بر روند حرکت طبیعی زبان نیز هیچ تأثیری مثبت ندارد . در حال که آنچه از نظر علم زبان شناسی مورد انتظار  وحائز اهمیت است . بررسی چگونگی وضع موجود زبانهای عالم است .

در مورد زبان کوردی نیز صرف از پیشینه ی دور و دراز و تاریخچه ی کهن آن،به واقعیت انکارناپذیر و عینی و ملموس این زبان در روزگار فعلی باید توجه نمود.

معرفی زبان کردی با چندین گویش مختلف

امروزه زبان کردی با انشعابهای متنوع آن بالغ بر 40 میلیون نفر در نقاط مختلف عالم گویشور دارد . به عنوان یکی از زبانهای فعال و زنده دنیا در مجامع و سازمانهای جهانی شناخته شده و نام آن ثبت گردیده است . امروز مردمان کرد زبان علاوه براینکه در غالب نقاط پراکنده اند . اختصاصا در بخش وسیعی از خاورمیانه که سرزمین اجدادی و زادگاه آنان است و غالبا با نام کردستان معرفی گردیده است سکونت دارند . در حالی که به دنبال تأثیر عوامل گوناگون سیاسی ،اقتصادی،اجتماعی-فرهنگی و…در چگونگی سخن گفتن آنها تغییراتی به وجود آمده است که در بدو امر برای شنونده ی غیر کرد زبان در شنیدن  این زبانهای متنوع ،تصور چند زبان مختلف حاصل می شود .

اما اگر ز گویشوران کرد در هرنقطه ی عالم علی رغم اختلافی که در سخن گفتن آنها وجود دارد . از نوع زبان آنها سؤال شود ، همگی بدون استثناء زبان خود را کردی معرفی می کنند و این اشتراک عقیده روشن ترین دلیل مبنب بر «یکی» بودن آبشخور اصلی شاخه های متنوع این زبان است . البته چنین ادعایی تنهایی منحصر به زبان کردی نیست و در مورد زبانهای دیگر چون فارسی،عربی،انگلیسی ،روسی،چینی و…نیز درست است . در هر صورت زبان کردی امروز بر اساس مجموعه ویژگیهای آوایی و دستوری موجود،به عنوان یک زبان مستقل ، واقعیت دارد . در خور مطالعه و پژوهش دقیق علمی است.

شاخه های زبان کردی امروز و حوزه ی جغرافیایی هر کدام

الف-کرمانج شمالی

این شاخه دارای گونه های زیر است:جزیره ای،هکاری،بایزیدی،بوتانی،شمدینانی،بادینانی.

حوزه جغرافیایی

مناطق کرد نشین جزیره ، دیاربکر ، ارزوم ، بایرید ، هکاری ، ماردین ، بتلیس ، وان ، اگری ، شمدینان …

عقره،دهوک،زاخو،عمادیه،سنجارو..

تمام مناطق کردنشین ازجمله قامیشلی ،حسکه

کردهای ساکن ارمنستان،آذربایجان،گرجستان،ترکمنستان

ب-کرمانجی جنوبی (سورانی)

این شاخه دارای گونه های زیر است:مکریانی،سورانی (به طور اخص)،اردلانی ، جافی

حوزه ی جغرافیایی

مهاباد،بوکان،سردشت،پیرانشهر،نقده،اشنویه

سلیمانیه ، کرکوک ، اربیل ، موصل ، رواندز ، چم چمال ، شقلاوه ، کویه ،قلعه دیزه

سقز،بانه،مریوان،تکاب

سنندج،دیواندره،کامیاران،لیلاخ

شهرزور،کرکوک،کلار،کفری

جوانرود،روانسر،سرپل ذهاب،ثلاث باباجانی

ج-کرماشانی – لری

 

حوزه ی جغرافیای

کرمانشاه ، دالاهو ، صحنه ، کنگاور ،قصرشیرین ،هرسین ، سنقر ،کلیای ، اسلام آباد ،قروه،بیجار،ایلام،ایوان،آبدانان،مهران،دهلران

خانقین،مندلی،نواحی بدره

لرستان ، پشتکوه ، پیشکوه ، بخشی از ایلام

د-گورانی- زازایی

این شاخه دارای گونه های زیر است:گورانی«اورامی» ،زازایی

حوزه ی جغرافیایی

اورامان تخت شامل جنوب مریوان ،ژاورود.اورامان لهون شامل پاوه،نوسود،نودشه.

حلبجه ، بیاره ،تویله ، منطقه زنگنه و کاکه یی در کرکوک

بخشهایی از مناطق بین گول ،دیرسیم ،خارپوت ،معدن، ارزنجان ، دیاربکر ،اورفا ، بتلیس

امروزه در سطح دنیا مترجمان و نویسندگان زیادی داریم که یا با زبان کردی یا با زبانهای دیگر می نویسند که هر کدام از آنها جایگاه خاص خودرادارند . اما موضوعی که جالب توجه است این است که باید تلاشگران در این زمینه بیشتر به مسایل اجتماعی – فرهنگی توجه کنند . شایان ذکر است که تلاش برای حفظ و نگهداری و تقویت زبان و فرهنگ اقوام و ملتهای مختلف دنیا مورد تأیید صاحب نظران است . در تأیید اعتبار علمی این حرکتها تردیدی نیست.

پیداست که آشنایی آحاد یک ملت به هویت فرهنگی و زبان خویش ، علاوه بر تقویت روحی و روانی،مقدمه و مبنای جهان شناسی آنان خواهد بود . اصولا «خودشناسی» اساس «جامعه شناسی» و فراتر از آن پایه ی «جهان شناسی»است.

بیشتر بخوانید :

ارسال یک پاسخ

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.

سوالی دارید؟ با ما صحبت کنید!
برای مشاوره و خرید ؛ شروع کنید
سلام !  برای چت در واتساپ پشتیبانی را انتخاب کنید .